ครอบฟัน

คลินิกทันตกรรมวิลเด็นท์ (Will Dent Dental Clinic)
คลินิกทันตกรรมครบวงจร ดูแลฟันสวย ส่งต่อรอยยิ้มที่มั่นใจ

ฟันปลอมแบบติดแน่น

เป็นฟันปลอมแบบที่จะติดอยู่กับฟันในช่องปาก หรือที่บางคนเรียกว่า ฟันปลอมถาวร โดย ฟันปลอม ชนิดนี้ จะถอดออกมาทำความสะอาดนอกช่องปากไม่ได้ สามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภทย่อยๆ ตามจำนวนของซี่ฟันที่ใส่ ได้ 2 ประเภท คือ

1. ครอบฟัน
ครอบฟัน คือ ฟันปลอมแบบติดแน่น ชนิดที่ทำเป็นซี่เดี่ยวๆ  จะมีการกรอฟันธรรมชาติให้เล็กลง และนำเอาครอบฟันมาใส่เพื่อช่วยให้ฟันซี่ดังกล่าวกลับมาคล้ายกับฟันธรรมชาติเดิม มักจะทำในกรณีที่ฟันซี่นั้นมีรอยผุ หรือแตกหักใหญ่เกินกว่าจะบูรณะได้ด้วยการอุดฟัน หรือบูรณะหลังจากการทำครอบฟันเสร็จ

2. สะพานฟัน
สะพานฟัน คือ ฟันปลอมแบบติดแน่น เหมือนกับครอบฟัน แต่มักจะใช้ในกรณีที่มีการสูญเสียฟันธรรมชาติไป แต่ไม่ต้องการที่จะใส่ ฟันปลอม แบบถอดเข้าออก โดยหน้าตาของสะพานฟันนั้น จะเหมือนๆกับฟันธรรมชาติเดิม ไม่ต้องมีตะขอ ไม่ต้องมีฐาน ฟันปลอม แต่ใช้วิธีการกรอเอาฟันซี่ข้างๆช่องว่างออกให้เล็กลง แล้วใช้ฟันซี่นั้นๆ เป็นหลักยึดเพื่อใส่ฟันซี่ที่หายไป

 

ข้อดีของ ฟันปลอมแบบติดแน่น

1. สวยงาม ดูเป็นธรรมชาติ เพราะซี่ฟันมักทำมาจากเซรามิค ทำให้มีลักษณะ สี และการสะท้อนแสง เหมือนฟันธรรมชาติมาก
2. สามารถบดเคี้ยวอาหารได้อย่างปกติ เพราะไม่ต้องกลัวว่าจะหลวม หรือหลุดเวลาเคี้ยว

3. อายุการใช้งานยืนยาว
4. ไม่รำคาญ เพราะไม่มีส่วนฐานฟันปลอมที่เกะกะ
ไม่ทำให้สันเหงือก หรือสันกระดูกเกิดการยุบตัว เพราะส่วนที่รับแรงบดเคี้ยวคือฟันธรรมชาติซี่ข้างเคียง ไม่เหมือนฟันปลอมถอดได้ ที่ส่วนสันเหงือกเป็นจุดรับแรงบดเคี้ยว
5. ไม่เกิดปัญหายุ่งยากในการทำความสะอาด เพราะไม่ต้องคอยถอดออกมาล้าง ใช้เพียงการแปรงฟันตามปกติ ก็เพียงพอ
ไม่มีปัญหาเศษอาหารชิ้นเล็กหลุดเข้าไปใต้ฐานฟันปลอม

ข้อเสียของ ฟันปลอมติดแน่น

1. ราคาแพง กว่าฟันปลอมถอดได้ โดย ราคา ฟันปลอม จะคิดเป็นซี่ๆ โดยคิดรวมซี่ที่เป็นหลักยึดด้วย กล่าวคือ หากฟันหายไป 1 ซี่ จะต้องใส่ฟันทั้งหมด 3 ซี่ เนื่องจากมีหลักยึดหัวท้ายด้วย
2. วิธีการทำ อาจจะทำให้เกิดการเจ็บมากกว่าการทำฟันปลอมแบบถอดได้ เนื่องจากต้องมีการใส่ยาชา เพื่อกรอฟันธรรมชาติ

3. ในกรณีที่ใส่ ฟันปลอมถาวร แบบสะพานฟัน จะต้องมีการกรอฟันธรรมชาติที่ดีข้างเคียง บางคน อาจไม่ต้องการให้ยุ่งกับฟันธรรมชาติที่ดีๆอยู่

ขั้นตอนการครอบฟัน

ครอบฟันวันแรก : ทันตแพทย์จะซักประวัติสอบถามปัญหาที่เกิดขึ้น พร้อมทั้งตรวจการสบฟัน เช็คสุขภาพเหงือก เอกซ์เรย์ พร้อมวางแผนการรักษา ก่อนที่จะทำการกรอแต่งฟัน (ในขั้นตอนนี่จะมีการใช้ยาชาเฉพาะที่) พิมพ์ปาก และให้ผู้ใช้ บริการเลือกสีฟันตามที่ต้องการ หลังจากนั้น จะทำการใส่ครอบฟันชั่วคราวให้กับ คนไข้
ครอบฟันครั้งที่สอง : หลังจากที่พบแพทย์ในวันแรก ภายหลังจากนั้นประมาณ 1 สัปดาห์ทันตแพทย์จะทำการนัดหมายมาทำการลอง

ครอบฟัน หากไม่พอดี อาจมีการกรอแต่งเล็กน้อยเพื่อให้ครอบฟันลงพอดี และทำการตรวจเช็คการสบฟัน รอยต่อระหว่างขอบของครอบฟัน และผิวเคลือบฟัน หากเหมาะสมดีแล้วถึงจะทำการยึด ครอบฟันโดยใช้กาวยึดทางทันตกรรม Dental adhesive ถือเป็นอันสำเร็จเรียบร้อย
ชนิดของวัสดุที่ใช้ในการทำสะพานฟันครอบฟันโลหะทั้งซี่ (Full Metal Crown) ทำมาจากโลหะล้วนๆทั้งซี่ มีข้อดีคือ ไม่ต้องกรอฟันมาก เนื่องจากโลหะจะสามารถทำได้บาง จึงไม่ต้องมีการกรอแต่งฟันเยอะ ,สามารถใช้งานได้ดี มีความทนทานมาก แต่มีข้อเสียคือ ไม่สวยงาม เนื่องจากจะเห็นเป็นสีของโลหะในช่องปาก
โลหะที่นิยมใช้ในการทำครอบฟัน จะมีด้วยกันหลายประเภท คือ– โลหะไม่มีตระกูล (non precious) คือโลหะประเภทต่างๆ ที่มีความเข้ากันได้ดีกับเนื้อเยื่อร่างกาย เช่น โคบอลต์ โครเมียม แต่จะไม่มีส่วนประกอบของ นิกเกิล และแบรีเลียม ที่อาจก่อให้เกิดการแพ้ได้ในบางบุคคล
โลหะประเภทที่ผสมโลหะมีตระกูล 2% (palladium base) โลหะที่จัดว่าเป็นโลหะมีตระกูล ได้แก่ ทอง พาลลาเดียม แพลตินัม โรเดียม เป็นต้น โดยทองคำ จัดว่าเป็นโลหะ ที่สามารถเข้ากันกับเนื้อเยื่อร่างกายได้ดีที่สุด สามารถรีดแผ่ได้บาง และมีความแนบมาก รวมถึงจะไม่ก่อให้เกิดการติดสีของโลหะที่สันเหงือกในผู้ที่มีโอกาสแพ้โลหะ ครอบฟันชนิดนี้ จะใช้โลหะมีตระกูล ประเภททองหรือพาลลาเดียม เข้ามาเป็นส่วนประกอบเล็กน้อย คือประมาณ 2% โดยน้ำหนักท้้งหมด เพื่อให้ได้คุณสมบัติที่ดีในการทำครอบฟัน
โลหะที่ผสมทองหรือโลหะมีตระกูลไม่น้อยกว่า 25% (semi precious) โลหะประเภทนี้ จะมีคุณสมบัติที่ดีขึ้น เนื่องมาจากสัดส่วนของทองคำที่มากขึ้น
โลหะที่ผสมทองหรือโลหะมีตระกูลในปริมาณสูงกว่า 60% (และเป็นทองไม่น้อยกว่า 40%) (high precious) โลหะประเภทนี้ จัดว่าเป็นประเภทที่คุณสมบัติดีที่สุดในการใช้ทำครอบฟัน เนื่องจากสัดส่วนของทองคำที่สูง จะทำให้ชิ้นงานที่ได้รับ มีความแนบสนิทกับตัวฟันมาก สามารถขัดได้เรียบและเงามันมากที่สุด เมื่อเทียบกับครอบฟันที่ทำจากโลหะประเภทอื่น และจะมีคุณสมบัติในการต้านทานต่อการสึกกร่อนของตัวทำละลายต่างๆ เช่น อาหารหรือน้ำลาย แต่ทั้งนี้ โลหะประเภทนี้ จะมีราคาสูงที่สุด เนื่องมาจากมีส่วนประกอบของทองคำในเปอร์เซ็นต์ที่สูง

ครอบฟันโลหะผสมกับพอร์ซเลน (Porcelain Fuse to Metal Crown : PFM )
ครอบฟันประเภทนี้ จะใช้โลหะประเภทต่างๆเช่นเดียวกับครอบฟันโลหะทั้งซี่ ทำเป็นฐานอยู่บริเวณด้านในตัวครอบ แต่จะแก้ไขปัญหาที่เกิดจากการครอบฟันด้วยโลหะทั้งซี่ โดยการปิดทับด้วยเซรามิกบริเวณด้านนอก เพื่อให้ได้สีขาวของฟันธรรมชาติ เวลามองเข้ามาในช่องปาก
ครอบฟันชนิดนี้จะมีข้อดีตรงที่ทำได้ไม่ยุ่งยาก, มีความสวยงามเหมือนฟันธรรมชาติ และสามารถรับแรงบดเคี้ยวได้อย่างเป็นธรรมชาติ จึงเป็นที่นิยมมากในการทำครอบฟันและสะพานฟัน แต่ทั้งนี้ มีข้อเสียหลักๆ คือ จะต้องมีการกรอฟันมากกว่าครอบฟันชนิดที่เป็นโลหะทั้งซี่ เนื่องจากต้องมีช่องว่างสำหรับโลหะ และตัวเซรามิกที่ปิดทับด้านนอก ดังนั้น ในฟันที่เตี้ยมากๆ หรือฟันที่เหลือพื้นที่ในการสบฟันน้อยๆ (เช่น ฟันสึกมาก) อาจไม่เหมาะสมในการทำฟันปลอมประเภทนี้
และเนื่องจากครอบฟันชนิดนี้ มีฐานด้านในเป็นโลหะ ทำให้การสะท้อนแสงของฟันในบางกรณี เช่น ในสถานที่ที่เปิดไฟแบล็คไลท์ จะเห็นฟันซี่ที่ครอบฟันด้วยโลหะกับพอร์ซเลน มีการสะท้อนแสงที่แตกต่างกับฟันธรรมชาติชนิดของโลหะที่ใช้สำหรับทำฐานด้านในของครอบฟัน จะมีให้เลือกหลายชนิด เช่นเดียวกับครอบฟันโลหะทั้งซี่

ครอบฟันเซรามิกล้วน (All Ceramic Crown)

คือครอบฟันที่มีฐานภายใน และภายนอกทัั้งหมดทำมาจากเซรามิก ทำให้ครอบฟันชนิดนี้ นิยมใช้ในด้านทันตกรรมเพื่อความสวยงามเนื่องมาจากครอบฟันประเภทนี้ จะมีความสวยงามใกล้เคียงกับฟันธรรมชาติมากที่สุด ทันตแพทย์สามารถเลือกสีให้เหมือนกับฟันข้างเคียงได้มาก รวมถึงครอบฟันประเภทนี้จะมีความโปร่งแสงในแบบเดียวกับซี่ฟันธรรมชาติ มองแยกความแตกต่างไม่ออก ว่าซี่ไหนเป็นครอบฟัน และซี่ไหนคือฟันธรรมชาติ

ครอบฟันชนิดนี้ มักจะใช้ในการทำฟันหน้า ด้วยเหตุผลเรื่องของความสวยงามดังที่กล่าวมาแล้ว และยังสามารถใช้ในการบูรณะฟันหลัง ในกรณีที่ต้องการความสวยงาม และรอยยิ้มที่ดูเป็นธรรมชาติอีกด้วย เนื่องจากครอบฟันประเภทนี้ มีความแข็งแรงสูงมาก สามารถรับแรงบดเคี้ยวได้ใกล้เคียงกับฟันธรรมชาติที่เป็นคู่สบ แต่ข้อเสียของครอบฟันประเภทนี้ คือ จะต้องมีการกรอเนื้อฟันสำหรับครอบในปริมาณมากที่สุด เมื่อเทียบกับครอบฟันประเภทอื่นๆ  

คำถามที่พบบ่อย สำหรับการทำฟันปลอมแบบติดแน่น

ใส่ครอบฟันหรือสะพานฟันเจ็บไหม
ขณะที่ทันตแพทย์กรอเตรียมฟัน อาจจะมีอาการเจ็บบ้าง แต่โดยส่วนมากทันตแพทย์จะใส่ยาชาให้ โดยหลังจากทำครอบฟันหรือสะพานฟันเสร็จ อาจจะรู้สึกเสียวฟันบ้างในช่วงแรก แต่อาการจะค่อยๆดีขึ้นจนหายไปได้เองในที่สุด
ครอบฟัน กับ วีเนียร์ ต่างกันอย่างไร
หลายคนสงสัยว่าการครอบฟันกับวีเนียร์ เหมือนหรือต่างกันอย่างไรเมื่อจุดประสงค์เพื่อปรับฟันให้ดูดีมากขึ้น ซึ่งจริงๆ แล้ว 2 วิธีการนี้มีความคล้ายคลึงกัน คือเป็นการทำทันตกรรมเพื่อความงาม แต่ก็มีความแตกต่างกันในบางจุด โดยการทำวีเนียร์เหมาะสำหรับผู้ที่มีความผิดปกติของฟันเพียงเล็กน้อย เช่น สีฟันไม่สวย ฟันไม่สบกัน ฟันไม่เท่ากัน ปัญหาฟันเล็ก การเลือกทำวีเนียร์จะเสียเนื้อฟันที่น้อยกว่า เพราะเป็นการแปะแค่ผิวหน้าบางส่วน เป็นการเคลือบแค่ผิวหน้าของฟันเท่านั้นเอง แต่ถ้าหากเป็นการครอบฟัน จะครอบคลุมพื้นผิวด้านนอกทั้งหมดของฟันซี่นั้น โดยการครอบฟันจะสวมไปลงฟันทั้งซี่
อายุของการครอบฟันนานเท่าไหร่
โดยปกติอายุการใช้งานของการครอบฟันจะอยู่ที่ 10-20 ปี ขึ้นอยู่กับวัสดุ และการดูแลรักษาร่วมด้วย หากมีพฤติกรรมเช่น การเคี้ยวน้ำแข็ง
ปัญหาที่อาจเกิดขึ้นหลังจากใส่ครอบฟัน
ในบางครั้งสิ่งที่ใช้สำหรับยึดเกาะที่ครอบฟันอาจถูกล้างออกมา ทำให้ที่ครอบฟันหลวม ยังทำให้แบคทีเรียสามารถเข้าไปและทำให้เกิด อักเสบและฟันผุได้ในที่สุด