ขูดหินปูน

คลินิกทันตกรรมวิลเด็นท์ (Will Dent Dental Clinic)
คลินิกทันตกรรมครบวงจร ดูแลฟันสวย ส่งต่อรอยยิ้มที่มั่นใจ

หินปูนคืออะไร

หินปูน คือ ศัพท์ชาวบ้านที่เราใช้เรียกคราบแข็งที่ติดตามตัวฟัน มักพบบริเวณด้านในของฟันหน้าล่าง มีสีเหลืองน้ำตาลจนถึงดำมีลักษณะแข็ง อาจพบได้บริเวณเหนือเหงือกหรือใต้ขอบเหงือก ซึ่งมีความหมายเหมือนหินน้ำลายซึ่งเป็นภาษาทางทันตแพทย์ และที่สำคัญหินปูนไม่สามารถกำจัดออกโดยการแปรงฟันต้องให้ทันตแพทย์เป็นผู้กำจัดออกให้

หินปูนเกิดขึ้นได้อย่างไร

หินปูนเกิดจากการสะสมของคราบจุลินทรีย์หรือคราบอาหารที่เราไม่สามารถแปรงออกได้หมด เมื่อเวลาผ่านไปเกิดการตกตะกอนแร่ธาตุที่อยู่ในน้ำลาย และอาหาร ทำให้แข็งขึ้นทุกวันจนกลายเป็นหินปูน

วิธีป้องกันไม่ให้เกิดหินปูนจะทำอย่างไร

เนื่องจากหินปูนเกิดจากการตกตะกอนของแร่ธาตุบนคราบจุลินทรีย์ และคราบอาหารที่ค้างอยู่ ดังนั้นการป้องกันการเกิดหินปูน คือการแปรงฟันให้ถูกวิธีและใช้ไหมขัดฟันเพื่อกำจัดคราบอาหารนั้นออกให้หมด คราบจุลินทรีย์อาจจะเป็นคราบที่เรามองไม่เห็นด้วยตาเปล่า เพราะฉะนั้นจึงไม่ใช่กำจัดแค่เพียงเศษอาหารชิ้นใหญ่ๆ เท่านั้น

ถ้าปล่อยให้หินปูนเกาะที่ฟันมากๆ

จะเกิดอะไรขึ้นกับฟันของเรา
เริ่มแรกจะทำให้มีการอักเสบของเหงือก เพราะหินปูนเปรียบเสมือนก้อนแข็งๆของเชื้อแบคทีเรียจำนวนมาก เมื่อปล่อยไว้นานเกินไปเชื้อเหล่านี้จะสร้างสารพิษทำอันตรายต่อเหงือก มีกลิ่นปาก และอาการแสดงที่เห็นได้ชัดคือมีเลือดออกง่ายขณะแปรงฟันได้ และหากปล่อยไว้นานขึ้น บางรายอาจเกิดเป็นโรคปริทันต์อักเสบ หรือที่เราเคยได้ยินกันว่า โรครำมะนาด ซึ่งจะมีการละลายกระดูกที่ล้อมรอบฟันทำให้ฟันโยก บางคนฟันโยกมากเคี้ยวอาหารจะเจ็บ อาการหนักที่สุดคือต้องถอนฟัน ร่างกายไม่สามารถสร้างเหงือกหรือกระดูกเบ้าฟันให้กลับมาเหมือนเดิมได้ เนื่องจากเราเลยวัยเจริญเติบโตไปแล้ว ถ้าไม่รีบป้องกันโรคตั้งแต่วันนี้อาจจะสายเกินไป

ขูดหินปูนทำอย่างไร

การขูดหินปูนมีขั้นตอนไม่ยุ่งยาก ใช้เวลาประมาณ 30 นาที ขึ้นอยู่กับปริมาณหินปูนของแต่ละคน โดยทันตแพทย์จะใช้เครื่องขูดหินปูนทำการเอาตัวหินปูนออกจากผิวฟัน ซึ่งวิธีการนี้จะไม่ได้ขูดที่ผิวฟันโดยตรง และไม่มีการยุ่งกับเนื้อฟันแต่อย่างใด ส่วนอาการเสียวฟันขณะขูดหินปูนอาจเกิดได้เล็กน้อย แต่บางกรณีที่ผู้ป่วยบางรายอาจรู้สึกเสียวฟัน และเจ็บมาก ทันตแพทย์ก็จะใส่ยาชาให้ได้ กรณีที่มีหินปูนสะสมมาเป็นระยะเวลานาน และมีการลุกลามลงไปใต้เหงือก และรอบๆอวัยวะปริทันต์ การรักษาจะต้องขูดหินปูนใต้เหงือกเพื่อจัดการกับคราบหินปูนสะสมแบบลงลึก เรียกว่า การเกลารากฟัน ซึ่งต่างจากการขูดหินปูนปกติที่จะขูดหินปูนเหนือเหงือกหรือใต้เหงือกเล็กน้อย

การดูแลสุขภาพของเหงือกและฟัน

เพื่อป้องกันการเกิดเหงือกอักเสบ

การดูแลสุขภาพฟันเป็นเรื่องง่ายๆ เราควรปฏิบัติเป็นกิจวัตรประจำวัน เพื่อสุขภาพช่องปากที่ดี

  • แปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง

  • แปรงฟันอย่างถูกวิธี ร่วมกับทำความสะอาดบริเวณซอกฟันด้วยไหมขัดฟัน

  • พบทันตแพทย์เพื่อขูดหินปูนร่วมกับตรวจสุขภาพปากและฟันทุก 6 เดือน

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับการขูดหินปูน

เวลาที่เราขูดหินปูนเสร็จใหม่ๆ จะรู้สึกอย่างไร?
ส่วนใหญ่จะรู้สึกปากสะอาด โล่งสบาย แต่บางคนอาจมีอาการเสียวฟันเมื่อดื่มน้ำเย็นได้ ซึ่งเป็นเพียงชั่วคราวเท่านั้น บางคนชอบเอาลิ้นไปสัมผัสบริเวณฟันโดยเฉพาะฟันหน้าล่างจะรู้สึกว่าฟันคมๆ ถ้าในกรณีเป็นโรครำมะนาดที่มีหินปูนเกาะมากเป็นแผง หลังขูดหินปูนออกอาจรู้สึกเหมือนฟันโยก เนื่องจากเชื้อโรคได้ทำลายกระดูกรอบรากฟันไปบางส่วนทำให้ฟันแข็งแรงน้อยลง พอกำจัดหินปูนออกไปฟันที่เคยถูกเชื่อมยึดกันเป็นแผงก็เป็นอิสระต่อกันจึงรู้สึกว่าฟันโยกได้

ขูดหินปูนทำให้ฟันห่างจริงไหม?
หลังขูดหินปูน หลายๆ คนจะรู้สึกว่าฟันห่างออกจากกัน เกิดจากหินปูนที่สะสมอยู่ตามซอกเหงือก ทำให้เกิดการอักเสบของเหงือกและเกิดการร่นของเหงือกตามมา เมื่อขูดหินปูนออกมาจึงเห็นว่าฟันแต่ละซี่ได้ห่างออกจากกันซึ่งเป็นผลจากคราบหินปูนเอง จึงไม่ควรปล่อยทิ้งไว้ เพราะเหงือกที่ร่นไปแล้ว ร่างกายไม่สามารถสร้างกลับมาเหมือนเดิมได้อีกครั้ง 

ขูดหินปูนบ่อยๆ จะทำให้ฟันสึกจริงหรือไม่?
– คำตอบคือ ไม่สึก เพราะเวลาทันตแพทย์ขูดหินปูน หลักการทำงานของเครื่องคือการสั่นของปลายเครื่องมือเพื่อไปกระแทกหินปูนให้หลุดออกมา ซึ่งไม่ได้ไปสัมผัสกับตัวฟันโดยตรง ทำให้ไม่มีผลต่อเนื้อฟัน 

คราบสี (stain) เกิดจากอะไร
– คราบสี คือ คราบที่สะสมบนพื้นผิวฟัน ซึ่งมักจะสังเกตเห็นได้บนผิวฟันด้านใน โดยส่วนใหญ่เกิดจากสิ่งที่รับประทาน หรือ ลักษณะนิสัยของการใช้ชีวิตประจำวันของแต่ละบุคคล รวมถึงการดูแลสุขภาพช่องปากและฟัน โดยส่วนใหญ่มากจะพบในกลุ่มคนที่ชอบการดื่มชา กาแฟ น้ำอัดลม ไวน์แดง หรือ สูบบุหรี่ โดยมากแล้วจะทำให้ ฟันมีคราบเหลือง คราบบนผิวฟันเหล่านี้ประกอบด้วย แคลเซียม คาร์บอน ทองแดง เหล็ก ไนโตรเจนออกซิเจน และ กำมะถัน

คราบสีสามารถกำจัดได้อย่างไร

การขจัดคราบฝั่งลึกบนผิวฟัน (stain removal) ด้วยนวัตกรรม Air flow จากประเทศสหรัฐอเมริกา คือ อุปกรณ์ทางทันตกรรมที่ใช้นวัตกรรมการทำความสะอาดคราบฟันโดยใช้หลักของการพ่นละอองที่มีส่วนผสมของอากาศ น้ำ และผงขัดทำความสะอาดชนิดพิเศษ (Phophylaxis Powder) ที่มีอณูเล็กๆ เมื่อพ่นไปยังบริเวณผิวฟัน รวมถึงซอกฟันต่างๆ ก็จะทำให้คราบ สีต่างๆ หลุดออกมา กระบวนการนี้เป็นการทำความสะอาดฟัน ช่วยให้ฟันสะอาดขจัดคราบอย่างล้ำลึก แม้จะอยู่ในซอกฟันที่ยากจะเข้าถึง และขจัดคราบออกด้วย มากู้ฟันขาวสะอาดด้วยเทคโนโลยีแรงดัน Airflow 

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับ Air flow

Airflow ทำลายผิวเคลือบฟันหรือไม่ เจ็บหรือไม่?
Airflow ใช้แรงดันทำให้สามารถเข้าไปทำความสะอาดตามซอกฟันต่างๆได้ โดยระดับแรงดันนั้นถูกออกแบบมาเพื่อทำให้คราบหายไป โดยไม่ทำร้ายผิวเคลือบฟัน ถนอมผิวฟันและที่สำคัญคือไม่เจ็บ แถมใช้เวลาเพียง 15 นาทีเท่านั้น

จัดฟันอยู่ใช้ airflow ขจัดคราบสีได้หรือไม่?
สามารถใช้ได้ เพราะผงขัดได้รับการผลิตมาเพื่อไม่ทำให้ระคายเคืองต่อเหงือกหรือผิวเคลือบฟัน สามารถขจัดคราบสีฟันติดแน่น และคราบจุลินทรีย์ได้ทุกซอกทุกมุม เข้าถึงได้ดีแม้ในบริเวณที่ทำความสะอาดยาก และเหมาะกับคนไข้ที่กำลังจัดฟันอยู่เป็นอย่างยิ่ง

เด็กๆสามารถใช้ airflow ได้หรือไม่?
เด็กๆสามารถใช้ได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเด็กที่มีคราบสีดำสะสมบนผิวฟัน คราบที่ว่าเป็นผลมาจากปฏิกริยาระหว่างไฮโดรเจนซัลไฟด์จากเชื้อแบคทีเรียบางตัวในช่องปากกับธาตุเหล็กในน้ำลาย เกิดเป็นคราบสีดำเกาะที่ผิวฟัน นอกจากนี้ เด็กๆที่รับประทานอาหารที่มีธาตุเหล็กสูง หรือวิตามินที่มีส่วนผสมของธาตุเหล็กก็พบว่ามีคราบสีดำที่ฟันเช่นกัน และการใช้ airflow จะทำให้ช่วยลดระยะเวลาในการทำความสะอาดคราบสีดังกล่าว